عتیاد به مواد مخدر در میان نوجوانان، یک معضل جدی و رو به رشد در جامعه است. دلایل متعددی باعث میشود که نوجوانان به سمت این رفتار مخرب کشیده شوند. یکی از عوامل مهم، فشارهای روانی و اجتماعی است. نوجوانان در این دوران حساس زندگی، با چالشهای زیادی مانند فشارهای تحصیلی، مشکلات خانوادگی، روابط اجتماعی پیچیده و تغییرات هورمونی روبرو هستند. برای فرار از این فشارها، برخی از نوجوانان به مواد مخدر پناه میبرند تا به طور موقت احساس آرامش و تسکین پیدا کنند.
علاوه بر فشارهای روانی، کنجکاوی و جستجوی هیجان نیز از دیگر عواملی است که نوجوانان را به سمت مصرف مواد مخدر سوق میدهد. بسیاری از نوجوانان به دلیل کنجکاوی و تحت تاثیر دوستان یا همسالان خود، اقدام به مصرف مواد مخدر میکنند. همچنین، برخی نوجوانان به دنبال تجربه هیجانهای جدید و فرار از روزمرگی هستند و مواد مخدر را راهی برای رسیدن به این هدف میبینند. کمبود آگاهی و اطلاعات صحیح در مورد مضرات مواد مخدر نیز از دیگر عوامل مهم در این زمینه است. بسیاری از نوجوانان به دلیل عدم آگاهی کافی از عواقب مصرف مواد مخدر، به این رفتار خطرناک روی میآورند.
عوامل خانوادگی نیز نقش مهمی در گرایش نوجوانان به اعتیاد دارند. مشکلات خانوادگی مانند طلاق، اختلافات خانوادگی، خشونت خانگی و فقدان حمایت عاطفی، میتواند نوجوانان را آسیبپذیر کرده و آنها را به سمت رفتارهای پرخطر مانند مصرف مواد مخدر سوق دهد. همچنین، الگوهای رفتاری والدین و اعضای خانواده نیز میتواند بر روی نوجوانان تاثیرگذار باشد. اگر والدین یا اعضای خانواده فردی مصرفکننده مواد مخدر باشند، احتمال اعتیاد نوجوان افزایش مییابد.
عوامل متعددی میتوانند نوجوانان را به سمت اعتیاد به مواد مخدر، الکل یا سایر رفتارهای اعتیادآور سوق دهند. این عوامل شامل جنبههای فردی، خانوادگی، اجتماعی و محیطی است. در زیر به برخی از این عوامل اشاره میشود:
1. فشار همسالان
نوجوانان معمولاً تحت تأثیر همسالان خود هستند و ممکن است برای پذیرفتهشدن در گروههای دوستانه یا برای جلب توجه و تایید دیگران به مصرف مواد مخدر یا الکل روی بیاورند.
2. مشکلات خانوادگی
محیط خانوادگی ناسالم، مانند وجود والدین معتاد، نبود حمایت عاطفی، خشونت خانگی یا طلاق والدین میتواند نوجوانان را به سمت اعتیاد سوق دهد. همچنین، کمبود نظارت و ارتباط ضعیف با والدین میتواند زمینهساز مصرف مواد مخدر شود.
3. مشکلات روانی
نوجوانانی که با مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب، استرس، کمبود اعتماد به نفس یا مشکلات هویتی مواجه هستند، ممکن است برای فرار از احساسات منفی به مواد مخدر یا الکل پناه ببرند.
4. دسترسی آسان به مواد
دسترسی آسان به مواد مخدر یا الکل، به ویژه در محیطهای اجتماعی یا خانوادگی، میتواند یکی از عوامل مهم در افزایش احتمال اعتیاد در نوجوانان باشد.
5. کنجکاوی و تجربهطلبی
نوجوانان به دلیل کنجکاوی و میل به تجربهکردن چیزهای جدید ممکن است به مصرف مواد مخدر یا الکل روی بیاورند. این کنجکاوی، به ویژه در سنینی که فرد به دنبال کشف هویت خود است، میتواند منجر به رفتارهای پرخطر شود.
6. الگوهای منفی
دیدن الگوهای منفی در اطرافیان، رسانهها یا افراد مشهور که مصرف مواد مخدر یا الکل را تبلیغ میکنند، میتواند تاثیر منفی بر نوجوانان داشته باشد و آنها را به مصرف مواد ترغیب کند.
7. فقدان آموزش و آگاهی
نبود آموزشهای مناسب در مورد خطرات مصرف مواد مخدر و الکل، میتواند یکی از عوامل موثر در گرایش نوجوانان به اعتیاد باشد. آموزش و آگاهیدهی به موقع میتواند نقش مهمی در پیشگیری از اعتیاد داشته باشد.
8. تجربههای منفی زندگی
تجربههای منفی مانند مرگ عزیزان، سوءاستفاده جنسی، حوادث تروماتیک و مشکلات تحصیلی میتواند نوجوانان را به سمت مصرف مواد مخدر یا الکل به عنوان راهی برای مقابله با درد و رنج هدایت کند.
9. اختلالات یادگیری و تحصیلی
نوجوانانی که در مدرسه با مشکلات یادگیری، افت تحصیلی یا عدم موفقیت مواجه هستند، ممکن است به دلیل احساس ناکامی و سرخوردگی به مواد مخدر روی بیاورند.
10. فرهنگ و محیط اجتماعی
در برخی از جوامع و فرهنگها، مصرف مواد مخدر یا الکل به عنوان بخشی از رسوم یا عادات اجتماعی پذیرفته شده است که این موضوع میتواند نوجوانان را به سمت این رفتارها سوق دهد.
پیشگیری و مقابله
برای جلوگیری از اعتیاد نوجوانان، توجه به این عوامل و تلاش برای ایجاد محیطی حمایتکننده، آموزشهای مناسب و تقویت ارتباطات خانوادگی و اجتماعی بسیار اهمیت دارد. همچنین، شناسایی و درمان به موقع مشکلات روانی و عاطفی میتواند نقش موثری در کاهش احتمال اعتیاد داشته باشد.
منبع: جام جم
درباره کلینیک
اولین مرکز درمان سوء مصرف مواد با مجوز رسمی از دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان
کلینیک ترک اعتیاد پویان (سال تاسیس : 1385)
دکتر سیده زهرا پیرو نذیری
ساعت کار صبح ها 9 الی 13 و عصر ها 17 الی 21
آدرس : رشت – خیابان مطهری – بین مسجد چهار برادران و سه راه حاجی آباد – ساختمان حکمت – طبقه 2
تلفن : 33330485 013 – 33341501 013
پست الکترونیک :info@pooyanclinic.ir
اینستاگرام : instagram.com/pooyan_clinic
