اطلاعات مهم در مورد نیکوتین

نیکوتین یک ماده شیمیایی از آلکالوئید بی رنگ است که بیشتر از گیاه توتون و تنباکو تولید می شود. نیکوتین در مقادیر کمی در گیاهان گوجه فرنگی، سیب زمینی، فلفل سبز و بادمجان وجود دارد.

اغلب به عنوان عنصر اعتیادآور در محصولات دخانیات شناخته شده است، اغلب به ندرت به اشتباه تصور می شود که یک ماده شیمیایی بی ضرر است.

در حالی که تحقیقات در مورد نیکوتین و اینکه چگونه بر بدن انسان تاثیر می گذارد در حال انجام است، تعدادی از حقایق در مورد خطرات نیکوتین در حال حاضر در دسترس هستند که برخی از آنها ممکن است شما را متعجب کند.

 چگونه نیکوتین بر سلامت بدن تاثیر می گذارد

 هنگام استنشاق، نیکوتین به سرعت (در عرض 7 تا 10 ثانیه) به مغز می رود و به گیرنده هایی متصل می شود که در آن استیل کولین عصبی انتقال می یابد. این شروع یک زنجیره ای از واکنش های شیمیایی است که بر جاهای مختلف بدن تاثیر می گذارد.
بیشتر سیگاری ها با احساس افزایش ضربان قلب یا تنفس کم عمق در هنگام سیگار آشنا هستند. آدرنالین ، هورمون مبارزه یا پرواز، مسئول این امر است. وقتی نیکوتین به مغز می رسد، آدرنالین آزاد می شود، باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون و محدود کردن جریان خون به قلب می شود.

آدرنالین همچنین بدن را برای انتقال قند بیش از حد به جریان خون می گوید. در عین حال، نیکوتین مانع از انتشار انسولین از لوزالمعده می شود که شکر بیش از حد را از خون خارج می کند. نتیجه این است که سیگاریها اغلب در حالت hyperglycemia هستند، به این معنی که آنها قند بیشتری را در خون خود دارند. قند خون بالا گرسنگی را کاهش می دهد.
دوپامین یکی دیگر از انتقال دهنده های عصبی است که وقتی نیکوتین به مغز می رسد، فعال می شود. دوپامین موجب احساس غم و اندوه می شود و به نظر می رسد نقش مهمی در اعتياد داشته باشد.

نیکوتین محرک است ، اما بسته به وضعیت ذهنی و جسمی سیگاری، می توان آن را به عنوان انرژی بخش یا آرامش بخش درک کرد.

نیکوتین مسموم است

نیکوتین بسیار سمی است. فقط 30 تا 60 میلی گرم نیکوتین (یک قطره نیکوتین خالص در فرم مایع) یک دوز کشنده برای یک فرد بزرگسال است. یک سیگار معمولی تولید شده حاوی حدود 10 میلی گرم نیکوتین است، بیشتر آن در دود بالا می رود، و تقریبا یک میلی گرم نیکوتین توسط سیگاری استنشاق می شود.

نیکوتین می تواند برای کودکان در حدود 10 میلی گرم در حد مرگ باشد.
گیاهان نیکوتین را برای محافظت از خود از شکارچیان تولید می کنند و مردم به همین دلیل از نیکوتین در آفت کش ها استفاده می کنند.
نیکوتین می تواند از طریق پوست جذب شود. ریختن محلول نیکوتین سیگار الکترونیکی (به نام آب الکترونیکی) می تواند به این دلیل خطرناک باشد
نیکوتین موجود در باقی مانده از دود سیگار در محیط بسته که به عنوان دود دست سوم دست شناخته می شود برای کودکان خطردارد.

حقایقی درباره‌ی نیکوتین‌ که در این مقاله بیشتر درباره‌شان می‌خوانید:

• جویدن یا از راه بینی کشیدن محصولات تنباکو، معمولا نیکوتین‌ بیشتری را نسبت به دودکردنِ آن وارد بدن می‌کنند.
• ترک نیکوتین‌ اگر دشوارتر از هروئین نباشد، آسان‌تر نیست!
• عوارض جانبی مصرف نیکوتین می‌توانند بر قلب، هورمون‌ها و سیستم گوارش تأثیر بگذارند.
• برخی مطالعات حاکی از آن هستند که این ماده می‌تواند موجب تقویت حافظه و افزایش تمرکز شود.
• در سرتاسر جهان بیش از یک میلیارد نفر مصرف‌کننده‌ی نیکوتین هستند.

آشنایی با نیکوتین و اثرات مخرب آن در بدن

در سیـگار حـدود 4000 مـاده شـیمـیایی خطرناک همچون آمونیاک، سرب و آرسنیک موجود میباشد اما مـاده ای کـه سبب میگردد افراد بدنبال سیگار گرایش یابنـد نـیـکوتـیـن اسـت. نیـکوتـیـن از بـرگـهـای گیاه تنباکو بدست می آیـد. نیکوتین یک آلکولوئید (شبه قلیا) بسـیـار سـمی و روغـن مانند میباشد. نیکوتین تاثیر مضاعف تحریک و سرکوب گر در بـدن دارد. یـک نـخ سـیگار حاوی 8 الی 20 میـلی گـرم نیکوتین است که تنها 1 میلی گـرم آن هنـگـام کـشــیدن سیـگــار جذب بدن می گردد. شایان ذکر است کـه تـنـهـا 2 الی 5 میلی گرم نیکوتین سبب تهوع و استفراغ و تنها 60 میلی گرم از این ماده مرگ آور میباشد.

راه های ورود نیکوتین به بدن 3 طریق میباشد:

جذب از طریق پوست
جذب از طریق ریه ها
جذب از طریق غشاء مخاطی بینی و دهان

بیـشتـرین جـذب نیـکوتین از طریق استنشاق و آلوئولهای (کیسـه های ریـز هـوایـی که تبادل گازها در آن ها صورت میگیرد) ریه می بـاشد. نیـکوتین پس از ورود به جریان خون مستقیما و سریعا به مغز میرسد و سپس در تمام بدن منتشر میگردد. تـنها 10 الی 15ثانیه زمان کافی است که پس از اولین پک شما به سیگار نیکوتین به مغز شما برســد. مهمتریت اثر نیکوتین نیز بر روی مغز اعمال میگردد اثراتی که باعث:

1- احساس لذت و خوشایند از کشیدن سیگار
2- احساس تحریک پذیری پس از ترک سیگار

نیمه عمر نیکوتین در بدن 1 ساعت می بـاشد بـدین مــفهوم که پس از سپری شدن 6 ساعت از کشیدن سیگار تنها در حدود 0.031 میلیـگرم از 1 میلی گرم نیکوتین جذب شده در بدن باقی خواهد ماند. بدن از طرق زیر از شر نیکوتین خلاص میگردد:

1- 80 درصد نیکوتین توسط آنزیمهای کبد تجزیه میگردد.
2- نیکوتین در ششها متابولیزه شده و به کوتینین و اکسید نیکوتین تبدیل میگردد.
3- کوتینین و دیگر مواد متابولیزه و باقی مانده نیکوتین نیزتوسط کـلـیه هـا فیلتر شده و از طریق ادرار دفع میگردند.

نیمه عمر کوتینین 24 ساعت میباشد بنابراین با آزمایش ادرار حتی تا 2 روز بعد قادر می بـاشید تشخیص دهید فرد اخیرا سیگار کشیده یا خیر.

برخی افراد کبدشان آنزیم کمتری به مـنـظور تــجزیه نیکوتین ترشح کرده بنابراین اینگونه افراد در روز به تعداد سیگار کمتری برای تداوم اثرات سیگار نیازمندند.

افرادی که بطور مداوم سیگار می کشـنـد بـدنشـان نـسبت به نـیکوتین مقاومت حاصل کرده و برای دستیابی به اثرات سیگار به تعداد سیگار بیشتری نیاز دارند.

اثرات نیکوتین بر بدن

نیکوتین عملکرد بدن و مغز شما را دگرگون میـکـند. نتیجه نـهایـی متناقض میباشد: نیکوتین هم نیرو بخش و محرک و هم سرکوبگر و آرامش دهنـده اسـت. نـیکوتین اثرات زیر را در بدن ایجاد می کند:

1- نـیـکوتـین سبـب تـرشـح فـوری آدرنالین می گردد. با اثر آدرنالین هنگامی کـه شـمـا وحشت زده هستید و یا حالت هجومی پیدا میکنید آشنا هستید: ضربان قــلبتان سریعتر شده، افزایش فشار خون، تنفس سریع و کم عمق، افزایش گلوکز خون، کـاهـش دمای پـوسـت، تحریک سیستم عصبی مرکزی. خـود نیـکوتـیـن نـیز به نوبه خـود مـانـع تـرشـح هورمون انسولین میگردد .(انسولین قند خون را کاهش میدهد) بـنابراین نیکوتین سبب میـشـود گلوکز بیش از معمول در خون وجود داشته باشد که بـاعث مـی گــردد شـخـص احساس گرسنگی کمتری کند.

2- نیکوتین متابولیسم پایه را افزایش می دهد یعنی فرد کالری بیشتر از معمول خواهد سوزاند. بنابراین به مرور زمان وزنشان کاهش خواهد یافت.

3- نیکوتین سبب افزایش ترشح استیل کولین می گردد .افزایش استیل کولیــن باعــث افزایش فعالیتهای نورونهای مغزی، بهبود سرعت عمل واکنش شما به محرکات، افزایش توانایی تمرکز کردن می شود.

4- افزایش ترشح دپامین: این همان عاملی است که به فرد در پـی اسـتـعـمـال سـیگار حس خوشی و نشاط میدهد.

5- سبب آزاد سازی گلوتامات که سبب افزایش یادگیری و حافظه می گردد.

6- افـزایش تـرشـح آنـدروفـیـن. آندروفین یک مسکن درد طبیعی بدن است و خـاصـیـتـی همچون مرفین دارد.

اما در دراز مدت نیکوتین اثرات مخرب زیر را بدنبال دارد:

1-فشار خون بالا.
2- انسداد عروق خونی و در پی آن سکته قلبی و مغزی.
3- کاهش ویتامین C.
4- کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن.
5- سرطان دهان، گلو، حنجره و ریه.
6- برونشیت و آمفیزم.
7- زخم معده.
8- کاهش وزن.
9- کاهش حواس بویایی و چشایی.
10- چین و چروک پوست .
11- ناباروری در مردان.

نیکوتین اثرات مختلفی روی بدن انسان دارد، هم آرام‌بخش است و هم محرک. وقتی بدن در معرض این ماده قرار می‌گیرد، فرد «ضربه‌ای» را احساس می‌کند. این امر تا حدودی ناشی از تحریک غده‌های فوق کلیوی توسط این ماده است که منجر به آزادسازی آدرنالین می‌شود.

این موج آزادشده‌ی آدرنالین بدن را تحریک می‌کند. گلوکز هم به‌سرعت آزاد می‌شود، ضربان قلب، فعالیت تنفسی و فشار خون هم افزایش می‌یابند. نیکوتین باعث می‌شود لوزالمعده هم انسولین کمتری تولید کند که باعث افزایش نسبی قند خون یا گلوکز می‌شود.

نیکوتین به‌شکل غیرمستقیم باعث آزادسازی دوپامین در آن قسمت‌هایی از مغز می‌شود که مربوط به لذت و انگیزش هستند. همین اثر زمانی که فرد هروئین یا کوکائین مصرف می‌کند هم اتفاق می‌افتد و حس لذت‌بخشی به مصرف‌کننده دست می‌دهد.

دوپامین ماده‌ی شیمیایی مغزی است که روی هیجانات، حرکات و احساسات لذت و درد اثر می‌گذارد. اگر سطح دوپامین مغز فرد افزایش یابد، حس رضایت بیشتری در او به‌وجود می‌آورد.

نیکوتین بسته به مقدار مصرف، و تحریک سیستم عصبی فرد، می‌تواند به‌عنوان آرام‌بخش هم عمل کند.

درباره کلینیک

 اولین مرکز درمان سوء مصرف مواد با مجوز رسمی از دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان                                        

  کلینیک ترک اعتیاد پویان (سال تاسیس : 1385 )      

  دکتر سیده زهرا پیرو نذیری       

  ساعت کار صبح ها 9 الی 13 و عصر ها 17 الی 21

آدرس : رشت – خیابان مطهری – بین مسجد چهار برادران و سه راه حاجی آباد – ساختمان حکمت – طبقه 2

تلفن : 33330485 013 – 33341501  013

پست الکترونیک :info@pooyanclinic.ir
اینستاگرام : instagram.com/pooyan_clinic

———

منابع:coca.ir/chetor.com