اثر مواد مخدر بر مغز از زوایای مختلفی قابل بررسی است. مواد اعتیاد آور باتوجه به عملکردی که دارند، بعد از ورود به سیستم ارتباطی مغز، دریافت اطلاعات از سیستم عصبی را مختل می‌کنند. به این ترتیب پردازش اطلاعات هم دچار نقص می‌شوند.
بسیاری از این مواد، مثل هروئین و ماری جوانا (گل)، عملکردی فریبکارانه دارند. به این معنی که ساختار شیمیایی آنها شباهت زیادی با نورون‌های فرستنده مغز دارد. به همین دلیل سلول‌های گیرنده مغز اسیر این شباهت شده و به اشتباه، اجازه ورود این فرستنده‌ها را به سلول‌های عصبی مغز صادر می‌کنند.
به دلیل شباهت ساختار شیمیایی مغز و این مواد، سلول‌های عصبی به صورت طبیعی تحریک نمی‌شوند؛ بنابراین در سیستم عصبی مغز پیام‌های غیرعادی ایجاد می‌شود. حتی برخی از این مواد مخدر، مثل شیشه و کوکائین، باعث اختلال در گردش عادی مواد شیمیایی در مغز می‌شوند. به این ترتیب به جای فرستاده شدن پیام‌های عادی به مغز، پیام‌های غیرعادی و بسیار قوی وارد سیستم عصبی آن می‌شوند.
یکی از تصورات غلطی که در مورد مواد اعتیاد آور وجود دارد، این است که با یک بار مصرف کردن آنها اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. درحالیکه با مصرف یک بار شیشه، آسیب‌های جدی به سیستم عصبی و مغزی فرد وارد می‌شود. افرادی که گرفتار این مواد هستند، باید هرچه سریع‌تر نسبت به ترک آن اقدام کنند.
آیا مصرف این مواد باعث ایجاد اختلالات روانی در فرد می‌شود؟ در ادامه این مطلب تاثیرات مواد مخدر روی مغز به طور مفصل بررسی می‌شود.
کوکائین و تاثیر آن روی مغز و سیستم عصبی
اثر مواد مخدر بر مغز در اکثر قریب به اتفاق مطالعات تایید شده است. کوکائین ماده مخدری است که بلافاصله بعد از مصرف، وارد جریان خون شده و به مغز می‌رسد. با ورود این ماده به مغز، تولید دوپامین افزایش پیدا کرده و احساس لذت و سرخوشی ایجاد می‌شود. به این ترتیب حافظه و تصمیم‌گیری فرد با اختلال مواجه خواهد شد. در این زمینه مراجعه به فوق تخصص مغز و اعصاب بسیار موثر است.
تاثیر ماری جوانا بر مغز و سیستم عصبی
یکی از رایج‌ترین مواد مخدری که امروزه مصرف آن بین جوانان و نوجوانان شایع شده، ماری جوانا است. با رسیدن ماده THC موجود در ماری جوانا به مغز، هورمون دوپامین ترشح می‌شود. با تولید این هورمون احساس شادی و لذت آنی افزایش پیدا می‌کند. این ماده هنگام انجام دادن اعمال سالمی، مثل غذا خوردن، بازی کردن، گوش دادن به موسیقی و … ترشح می‌شود.
به این ترتیب با ایجاد احساس لذت کاذب، فرد را برای مصرف بیش از حد و دوباره ترغیب می‌کند. البته این احساس لذت بعد از مدتی بسیار کمتر می‌شود و سرعت تفکر و تصمیم‌گیری مغز را هم کاهش می‌دهد. (عوارض ماری جوانا بر مغز و سیستم عصبی)
هروئین و تاثیر آن بر مغز و سیستم عصبی
اثر مواد مخدر بر مغز، گاهی اوقات باعث برهم خوردن آرامش فرد می‌شود. هروئین یک ماده مخدر قوی است که در مغز انسان به مورفین تبدیل می‌شود. مورفین همان ماده آرامبخشی است که به برخی از بیماران تزریق می‌کنند. مورفین با تغییر درک انسان از درد، باعث ایجاد آرامش بیشتر می‌شود. هروئین هم به صورت تزریقی و هم استنشاقی وجود دارد.
فرد بعد از مصرف این ماده احساس سرخوشی و لذت فراوانی می‌کند. البته این احساس لذت موقتی بوده و بعد از مدتی آسیب‌های شدید به مغز و سیستم عصبی آغاز می‌شوند. مراجعه به دکتر آنلاین مغز و اعصاب کمک زیادی به بهبودی این اعتیاد می‌کند.
تاثیر نیکوتین بر مغز و سیستم عصبی
با توجه به وجود ناقل‌ها و گیرنده‌های عصبی متفاوت در مغز، تاثیر نیکوتین بر مغز نیز متفاوت است. به دلیل وجود ارتباط قوی بین نیکوتین و دوپامین، ترک سیگار باعث بروز افسردگی می‌شود. درواقع نیکوتین موجود در سیگار اعتیادآور است.
تاثیر حشیش بر مغز و سیستم عصبی
مصرف حشیش لذتی بیش از اندازه در فرد ایجاد می‌کند. به همین دلیل فرد اقدام به مصرف دوزهای بیشتر برای لذت بیشتر خواهد کرد. همین موضوع باعث افزایش اعتیاد فرد شده و دیگر خبری از لذت نخواهد بود. اثر حشیش بر مغز و سیستم ایمنی اختلال در سیستم کنترل احساس شادی و لذت است.
ماشروم (قارچ) و تاثیر آن بر مغز و سیستم عصبی
قارچ یکی از انواع روان‌گردان‌هاست که سیستم عملکرد عادی مغز را تغییر می‌دهد. این روان‌گردان ارتباط تازه‌ای بین قسمت‌های مختلف مغز ایجاد می‌کند. تغییراتی که در سیستم عصبی فرد اتفاق میفتند، باعث بروز توهمات شدید و استرس‌های خطرناک می‌شوند.
تاثیر مصرف مواد مخدر روی جوانان
معمولا افراد جوان و به ویژه نوجوان، به بلوغ کامل نرسیده است. مغز این افراد به سرعت در حال رشد و فعالیت است؛ بنابراین تاثیرات منفی زیادی نسبت به بزرگسالان می‌پذیرند. با توجه به عدم بلوغ کامل مغز در این سنین، مصرف مواد مخدر اثرات تخریبی به مراتب بیشتری نسبت به بزرگسالان ایجاد می‌کند.
اثر مواد مخدر و مشروبات الکلی بر مغز نوجوانان، باعث انجام فعالیت‌های خطرناکی برای فرد یا اطرافیان او می‌شود. همچنین با توجه به تاثیرگذاری بر مغز، امکان یادگیری و خلاقیت‌های فردی را تا حد زیادی سرکوب می‌کند.
مصرف مواد مخدر چه تاثیری بر سیستم عصبی دارد؟ عوارض روانی مخدرها
تاثیر مواد اعتیادآور روی مغز انکارناپذیر است. مصرف مواد مخدر باعث تغییرات ناگهانی در خلق و خوی افراد می‌شود. بسیاری از این تغییرات از کنترل فرد خارج هستند. به همین دلیل وابستگی افراد به مواد مخدر بیشتر شده و جدایی آنها سخت‌تر می‌شود.
برخی از رایج‌ترین اختلالات روانی مصرف مواد مخدر، عبارتند از اسکیزوفرنی، اضطراب، اختلال دو قطبی، روان‌پریشی، شخصیت مرزی، اسکیزوافکتیو، اختلال شخصیت ضد اجتماعی، بیش فعالی و … . به همین دلیل باید خیلی سریع نسبت به ترک اعتیاد اقدام کرد. دکتر ترک اعتیاد نقش موثری در بهبودی فرد دارد.
استفاده مداوم و اعتیاد به مواد مخدر چه نتایجی به همراه دارد؟
لذت و احساس سرخوشی طبیعی و سالم، یکی از راه‌های بقای انسان به شمار می‌رود. هنگامی که فرد کار مفیدی انجام می‌دهد، با تشویق اطرافیان احساس شادی می‌کند، اما مصرف مواد مخدر این حس طبیعی را خراب می‌کند. با مصرف مواد مخدر یا توهم‌زا، دوپامین در مغز بیش از اندازه ترشح می‌شود. به همین دلیل فرد احساس سرخوشی زیادی می‌کند.
در این حالت که طولانی مدت هم نیست، لذت واقعی جای خود را به لذت کاذب می‌دهد. همچنین ترشح دوپامین به مرور زمان کندتر می‌شود؛ بنابراین فرد مجبور به مصرف مواد مخدر بیشتری خواهد شد تا این سرعت را جبران کند. درواقع با مصرف مواد مخدر و اعتیاد به آن از بین رفتن مغز و سیستم عصبی حتمی است. در این زمینه نقش متخصص بیماریهای مغز و اعصاب بسیار حیاتی است.
منبع: paziresh24
*************
درباره کلینیک
اولین مرکز درمان سوء مصرف مواد با مجوز رسمی از دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان
کلینیک ترک اعتیاد پویان (سال تاسیس : 1385)
دکتر سیده زهرا پیرو نذیری
ساعت کار صبح ها 9 الی 13 و عصر ها 17 الی 21
آدرس : رشت – خیابان مطهری – بین مسجد چهار برادران و سه راه حاجی آباد – ساختمان حکمت – طبقه 2
تلفن : 33330485 013 – 33341501 013
پست الکترونیک :info@pooyanclinic.ir
اینستاگرام : instagram.com/pooyan_clinic
