اگر بخواهیم درمان نگهدارنده با متادون را به زبان ساده توضیح دهیم باید بگوییم: درمان نگهدارنده با متادون یعنی اینکه بیمار با مصرف منظم و طولانی مدت متادون از مواد و تمامی الگوهای مرتبط با مصرف مواد ( اعتیاد )دور بماند و زندگی کند.
بطوریکه در نهایت احتمال اینکه سبک زندگیش به سبک زندگی بدون مصرف مواد تغییر نماید٬ بسیار زیاد شود.
بسیار بسیار باعث تاسف است که اکثر قریب به اتفاق بیماران و خانواده های آنها در مواردی که پای درمان نگهدارنده یا طولانی مدت با متادون به وسط می آید از پذیرش آن امتناع می کنند و آنرا با اکراه می پذیرند!
مشکل اینجاست که بسیاری از خانواده ها در اولین برخورد با مساله اعتیاد در مورد پیچیدگی های وابستگی روانی آن اطلاع چندانی ندارند و از این جهت می توان به آنها حق داد که این درمان را نپذیرند.
همیشه اطرافیان بیمار تصور می کنند با تشویق های سطحی و حتی دروغین مشکل بیمار را حل کرده اند! کاش موضوع به همینجا ختم می شد!
در بسیاری از موارد هم همین افراد از پزشک درمانگر می خواهند.
که با آنها همصدا شده و به قول معروف به بیمار انرژی مثبت دروغین بدهد.
نمی خواهم زیاد وارد این مقوله بشوم فقط با یک مثال می توانم از این موضوع بگذرم.
که تعریف کردن و دادن وعده های الکی به بیماران در این شرایط درست مانند آنست که به مادری که فرزندش را به سربازی می فرستد.
با این جملات روحیه دهیم که نگران نباش تو توانایی تحمل مرگ فرزندت را داری!
اینکه چیزی نیست تو حتی اگر بخواهی می توانی مصیبت مرگ تمام فرزندانت را نیز تحمل کنی!
این درحالیست که بسیار کم اتفاق میافتدکه کسی در زمان صلح به سربازی برودو جانش را از دست دهد.
برای اینکه فرد معتاد بتواند بدون مصرف مواد زندگی کند لازم است.
مهارت های لازم جهت زندگی بدون مصرف مواد را کسب کند
و کسب این مهارت ها نیاز به مدت زمان طولانی دارد.
متاسفانه مصرف مکرر مواد (قطع مصرف و بازگشت های مکرر به سمت مصرف) فرصت کسب مهارت را به شخص مصرف کننده نمی دهد.
درمان نگهدارنده با متادون باعث می شود چنین فردی فرصت لازم جهت کسب مهارت را بدست آورد.
پس وقتی پزشک بعد از مشاوره با بیمار به این نتیجه می رسد که بیمار با شرایطی که دارد.
کاندید مناسبی برای درمان نگهدارنده اعتیاد با متادون یا ام ام تی ( MMT ) است. مطمئن باشید که بیمار شما از این درمان نفع زیادی خواهد برد.
متادون درمانی چگونه می تواند راه حلی مطمئن برای درمان اعتیاد باشد.
ما بر اساس پروتکل درمانی ، متادون را برای بیمار شروع می کنیم و به تدریج آنقدر مقدار آنرا بالا می بریم.
که متادون جای مواد را در بدن می گیرد و بیمار نیازی به استفاده از مواد مخدر نخواهد داشت.
وقتی بیمار مصرف موادش را قطع کرد، هوس و وسوسه استفاده از مواد هم در او از بین رفت.
رفتارهای پرخطرش کاهش پیدا کرد و کارکرد فردی و اجتماعیش هم بهبود پیدا کرد ما به هدف خود رسیده ایم!
درمان نگهدارنده با متادون به همین سادگی است! ولی جالب است.
بدانید اگر این درمان ساده بدون رعایت پروتکل درمانی و بدون نظارت یک تیم درمانی دوره دیده و مجرب انجام شود.
نه اینکه منجر به کاهش آسیب و درمان اعتیاد نمی شود.
بلکه منجر به سوء مصرف متادون در کنار سایر مواد مخدر می گردد!
و اما چگونه درمان نگهدارنده با متادون منجر به درمان اعتیاد می شود؟
بر اساس پروتکل درمانی بیمار موظف است حداقل تا دو ماه روزانه به کلینیک مراجعه کرده و متادون را تحت نظارت تیم درمانی مصرف کند.
در طول این مدت از بیمار تست گرفته می شود. اگر به مدت هشت هفته پی در پی تست های اعتیاد بیمار منفی بود.
متادون بصورت یک روز درمیان در اختیار بیمار قرار داده می شود تا آنرا به منزل ببرد و استفاده کند.
این روند ادامه می یابد و در صورتیکه بیمار همکاری خوبی با تیم درمانگر داشته باشد.
و علایم بهبود را نشان دهد مراجعه او به کلینیک به هفته ای یک روز کاهش می یابد.
به این صورت که بیمار هفته ای یک روز به کلینیک مراجعه می کند.
و متادون همان روز را در کلینیک مصرف می کند و متادون روزهای دیگر هفته به بیمار تحویل داده می شود که روزانه در منزل آنرا استفاده نماید.
مراجعه روزانه و منظم بیمار به کلینیک نظمی را که سالها بود از زندگی بیمار رخت بربسته بود به زندگی او بر می گرداند.
و چون بیمار موظف است برنامه خود را با برنامه درمانی تنظیم کند مجبور است برای انجام کارهایش برنامه ریزی کند.
علاوه بر این بیماری
که برای تهیه، حمل، نگهداری و مصرف موادش هر روز با محیط های خلاف و افراد خلافکار برخورد می کرد.
اینبار روزانه با یک پزشک یا روانشناس یا پرستار و آن هم در یک محیط درمانی مناسب شخصیت یک انسان سالم برخورد می کند. و به اینصورت از افراد و محیط های خلاف و هوس زا دور می ماند.
دور نگهداشتن بیمار از افراد و محیط های خلاف نقش مهمی در کنترل هوس و کاهش آسیب و افزایش کارکرد فردی اجتماعی بیماری خواهد داشت.
علاوه بر این معاینه بیمار از نظر مسمومیت و تنظیم دوز متادون، تشخیص مشکلات روانشناختی و جسمی و درمان آنها در حین مراجعه هم از مواردی است.
که بیمار در مراجعه روزانه به کلینیک از آن سود می برد.
بیماران و خانواده های آنها اغلب تصور درستی از این قضیه ندارند و همیشه به پزشک مشاور اصرار می کنند.
که از همان ابتدا متادون را در اختیار آنها قرار دهد تا بیمار آنرا در منزل استفاده کند!
در حالیکه اگر مراجعه روزانه و منظم بیمار به کلینیک در ابتدای درمان از برنامه درمانی حذف شود.
نه اینکه آسیب های بیمار کمتر نمی شود.
بلکه به گونه ای دیگر بیمار را در سراشیبی سقوط برنامه ریزی شده قرار داده ایم!
دوست دارم کمی بی پرده تر به این مسئله نگاه کنیم!
بیماری که متادون در اختیار دارد و هر روز به محیط های خلاف و هوس زا وارد می شود.
مقداری از متادون را صرف نئشه بازی و مقداری از آنرا در بازار سیاه می فروشد.
و با پول حاصل از آن مواد مورد نیازش را تامین می کند.
و به اینصورت علاوه بر اینکه اعتیادش روز به روز سنگین تر می شود وارد بازار داغ فروش مواد مخدر نیز می گردد!
حتما می گویید که این مسئله در مورد همه بیماران صدق نمی کند.
بعضی بیماران نیاز به فروش متادون برای تامین مواد خود ندارند. خیلی ها اصلا نیاز مالی ندارند. پس بهتر است.
به این گروه از همان ابتدا متادون داده شود تا در منزل استفاده کنند؟!
حق با شماست!
ما درمانگران اعتیاد پذیرفته ایم و اعتقاد داریم.
به اندازه تمامی معتادان روی زمین روش درمان وجود دارد.
و روش درمان و برخورد با یک نفر لزوما با نفر دیگر یکسان نیست.
ولی باید بیاد داشته باشیم که اگر به اعتیاد به چشم یک بیماری نگاه می کنیم.
علایم و نشانه های آن باید در تمامی افراد تقریبا یکسان باشد.
وگرنه نمی توانیم نام بیماری را به آن اطلاق کنیم!
یک فرد معتاد جدای از تمامی خصوصیات فردی و اجتماعی و شغلی یک اختلال شخصیت اعتیاد مدار را به همراه دارد.
بحث در مورد این موضوع از حوصله این مقاله خارج است فقط بصورت خلاصه می گویم:
مغز افراد وابسته به مواد به لذت های آنی عادت کرده است و پاسخ خوبی به این لذت ها می دهد.
با توجه به اینکه مصرف متادون در ابتدا ممکن است باعث سرخوشی و نئشگی بیمار شود.
این افراد مصرف متادون را با توجه به میزان لذتشان تنظیم خواهند کرد و مقدار آن را کم و زیاد می کنند.
این درحالی است که مقدار متادون در طول درمان بجز در مواردی که پزشک تشخیص می دهد نباید کم شود و دلیل آن اینست که:
اگر متادون را بصورت برنامه ریزی شده بالا ببریم.
بعد از مدت زمانی مشخص نه اینکه بالا بردن متادون باعث نئشگی نمی شود.
بلکه حتی اگر همراه با آن هر قدر مواد مخدر هم مصرف کنند نتیجه ای از مصرف مواد نخواهند گرفت.
و این قسمت طلایی درمان نگهدارنده با متادون است!
پس اینکه بیماران در حین درمان عنوان می کنند که با انگیزه ترک متادون می خواهند مقدار آنرا کم کنند.
نباید برای خود بیماران و خانواده های آنها گول زننده باشد! کم کردن متادون و دوباره بالا بردن آن بصورت خودسرانه و بدون نظر پزشک می تواند.
درمان را با شکست روبرو کند.
البته اگر پزشک تشخیص دهد که انگیزه بیمار کاملا واقعی بوده و بیمار شرایط لازم جهت ترک متادون را دارد اینکار را بهتر است.
بعد از شش ماه و بتدریج انجام دهد.
بیماران زیادی هستند که در مراجعه برای درمان نگهدارنده با متادون ابراز می کنند که در فلان مرکز و بهمان مرکز چندین بار تحت درمان با متادون بوده اند.
و از روز اول هم متادون در اختیار آنها قرار گرفته است که آنرا به منزل ببرند! به همین خاطر از ما نیز انتظار دارند که همین کار را انجام دهیم!
بسیار جالب است که این افراد به تصور اینکه چیز جدیدی کشف کرده اند.
می گویند: که من سیستم بدن خودم را بهتر می شناسم.
و بهتر می دانم که چه مقدار متادون مورد نیاز بدن من است!
من می دانم که متادون را در چند وعده و چه موقع استفاده کنم که بر روی بدنم تاثیر لازم را بگذارد!
عده ای هم هستند که اقدام به خرید متادون از بازار قاچاق می کنند و با مصرف خودسرانه تصور می کنند.
که خود را تحت درمان نگهدارنده و طولانی مدت با متادون قرار داده اند!
در نهایت ادب و تواضع باید بگوییم این گونه افراد در حال سوء مصرف متادون هستند نه درمان نگهدارنده با متادون!
متاسفانه برخی همکاران پزشک که تجربه زیادی در درمان اینگونه بیماران ندارند خواسته یا ناخواسته ممکن است.
توجیهات این افراد را بپذیرند و راه را برای سوء مصرف متادون هموار کنند!
نیمه عمر متادون چقدر است؟
مدت زمانی را که طول می کشد تا نصف مقدار متادون خورده شده از بدن خارج شود نیمه عمر متادون می گویند.
وقتی برای اولین بار شخص متادون مصرف می کند این زمان بطور متوسط ۱۵ ساعت است.
جالب است بدانید که از روز سوم درمان به بعد این زمان افزایش یافته و به ۴۸ ساعت هم می رسد.
پس مصرف متادون در چند وعده تنها ممکن است در روزهای اول و دوم آنهم تحت نظارت پزشک منطقی باشد.
از روز سوم متادون فقط در یک وعده باید مصرف شود.
مصرف وسواس گونه مواد که در کنار آن به ندرت جایی برای پرداختن به کارهای دیگر باقی می ماند در واقع اساس رفتار اعتیادی است.
شخصی که روزانه ۱۵ بار مواد مخدر تزریق می کند چگونه می تواند فرصت دیگری برای انجام کارهایش داشته باشد؟؟!
متادون در چند وعده باید مصرف شود؟
مصرف متادون در یک وعده نیز یکی از نکات طلایی درمان نگهدارنده با متادون است.
که اگر رعایت نشود هیچگاه نخواهیم توانست این رفتار اعتیادی بیمار را تغییر دهیم.
بسیاری از بیماران در ابتدا تصور می کنند که محال است دارویی وجود داشته باشد.
که با یکبار مصرف آن در روز به مدت حداقل ۲۴ ساعت نیاز به سوء مصرف هیچ ماده مخدر دیگری نداشته باشند.
اگر در روند پذیرش بیمار از مشاوره تا شروع درمان راه درست و منطقی را در پیش گرفته باشیم وقتی بیمار برای اولین بار می فهمد.
که با خوردن متادون در یک وعده واقعا نیاز به سوء مصرف هیچ ماده مخدر دیگری ندارد بقدری ابراز خوشحالی می کند که درمانگر را نیز به وجد می آورد!
حال تصور کنید که درمانگر بی تجربه خارج از پروتکل متادون را در اختیار بیمار قرار دهد؛
در چنین شرایطی دقیقا مانند آنچه در مصرف مواد مخدر اتفاق می افتد.
بیمار مقداری از متادون را برای روز مبادا پنهان می کند.
( جاسازی می کند ) و مابقی را بر اساس میزان لذت بردن از آن استفاده خواهد کرد.
و اگر از آن لذت نبرد ممکن است به مصرف سایر مواد مخدر نیز پناه ببرد.
در اینجا نه اینکه مصرف وسواس گونه مواد را درمان نکرده ایم.
بلکه در کنار مصرف وسواس گونه مواد، مصرف وسواس گونه متادون را نیز به رفتار های اعتیادی بیمار اضافه کرده ایم!
البته در اینجا مواردی هم وجود دارند.
که بر اساس پروتکل و تجویز پزشک درمانگر بهتر است متادون بصورت چند وعده ای استفاده شود.
یکی از این موارد زنان حامله معتادی هستند که تحت درمان نگهدارنده با متادون می باشند.
تنها در چنین مواردی است که بیمار از مصرف متادون بصورت چند وعده ای سود می برد!
———————————
درباره کلینیک
اولین مرکز درمان سوء مصرف مواد با مجوز رسمی از دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان
کلینیک ترک اعتیاد پویان (سال تاسیس : 1385 )
دکتر سیده زهرا پیرو نذیری
ساعت کار صبح ها 9 الی 13 و عصر ها 17 الی 21
آدرس : رشت – خیابان مطهری – بین مسجد چهار برادران و سه راه حاجی آباد – ساختمان حکمت – طبقه 2
تلفن : 33330485 013 – 33341501 013
پست الکترونیک :info@pooyanclinic.ir
اینستاگرام : instagram.com/pooyan_clinic
—————-
منبع:aayandeh.com