این افسانه وجود دارد که اعتیاد اجتنابناپذیر بوده و ترک اعتیاد غیر ممکن است؛ اما قطعا اینطور نیست.
در حقیقت، بیشتر افراد موفق به ترک اعتیاد خود میشوند. پذیرفتن اینکه به چیزی معتاد هستید و میخواهید تغییر کنید اولین قدم است، بنابراین با این تفکر، فرد در مسیر درست قرار دارد. در زمان ترک انواع مواد مخدر یا عادات ناپسند سوالات بسیاری به وجود میآید. افراد شاید درباره ترک اعتیاد و بی خوابی سوال داشته باشند یا اینکه ترک اعتیاد در خانه چند روز طول میکشد. البته امکان دارد دانستن پاسخ این سوالات مفید باشد، اما بدونشک فرد باید وارد این کار شود و تجربه هر شخص با دیگری تفاوت دارد. این مقاله نشان میدهد که چگونه میتوان برنامهای برای ترک اعتیاد داشت و آن را حفظ کرد، حتی اگر شرایط سخت باشد. همچنین به دلایل و چرایی سختی ترک اعتیاد خواهیم پرداخت.
چرا ترک اعتیاد اینقدر سخت است؟ شاید شروع این موضوع به مباحث اعصاب و روان مرتبط باشد، اما حقایقی را باید بدانید. اعتیاد بر قشر جلویی مغز تاثیر میگذارد و کنترل و قضاوت فرد را تغییر میدهد. سیستم پاداش مغز نیز به گونهای تغییر میکند که حافظه پاداشهای قبلی را علیرغم عواقب منفی که میتواند داشته باشد، مورد توجه قرار میدهد. این حافظه باعث ایجاد اشتیاق یا افزایش میل برای مصرف مواد مخدر یا شروع دوباره آن میشود. این تغییرات در مغز میتواند ترک انواع مواد مخدر و عادات را سخت کند، اما مهم است که به یاد داشته باشیم اعتیاد قابل درمان است.
این کار با برنامه، منابع مناسب و بازیابی امکانپذیر است. خبر خوب این است که میتوان ترک کرد، اگرچه این یک فرآیند پیچیده است. عوامل زیادی مانند عاملهای فیزیکی، روانی، احساسی و بیولوژیکی وجود دارند که ترک را دشوار میکنند. به دلیل همین پیچیدگی است که بسیاری از کارشناسان فرد را در فرایند ترک راهنمایی و همراهی میکنند. حتی هنوز تعداد زیادی از افراد در ترک سیگار هم به تنهایی موفق نیستند. درک مدارا تحمل و ترک عوامل کلیدی هستند که در اعتیاد نقش دارند. تحمل یک فرایند فیزیکی و روانی است. هرچقدر رفتاری بارها تکرار شود، ذهن و بدن حساسیت کمتری نسبت به آن خواهد داشت و برای به دست آوردن همان تاثیر اولیه به مقدار بیشتری از مواد یا آن رفتار نیاز دارد. مواد مخدر، مانند الکل و مواد افیونی روی قسمتهای خاصی از مغز کار کرده و تحمل فیزیکی ایجاد میکنند. رفتارهایی مانند رابطه جنسی و قمار باعث ایجاد هیجان میشوند که با گذشت زمان شدیدتر هم خواهند شد. علائم خروج هنگامی که فرد به یک ماده یا رفتار معتاد است، امکان دارد هنگام رهایی از مواد مخدر علائم ترک اعتیاد را تجربه کند.
زمانی که فرد شروع به استفاده از ماده یا انجام مجدد رفتار میکنند، این علائم به طور موقت برطرف میشوند. اما مهم است بدانید که در سازندهترین حالت، پس از ترک این علائم با گذشت زمان و اغلب به طور دائم از بین خواهند رفت. علائم جسمی معمولا هنگام ترک اعتیاد برخی علائم ناخوشایند خروج فیزیکی تجربه میشود. این علائم میتواند ترک سیگار را هم دشوارتر کند. تجربه در مورد ترک فیزیکی به ماهیت اعتیاد بستگی دارد، اما علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند: تغییر اشتها احساس ناخوشی دردهای عضلانی حالت تهوع ناراحتی معده خروج فیزیکی از الکل و مواد مخدر اغلب در طی چند روز برطرف میشود. با این حال این روند کاملا ناخوشایند است و میتواند خطرناک باشد. علائم روانی علاوه بر علائم جسمی ناخوشایند ترک اعتیاد، ممکن است علائم روانی نیز تجربه شود. این گزینهها ممکن است شامل موارد زیر باشند: اضطراب میل شدید به افسردگی تحریکپذیری تغییرات خلق و خو مشکلات خواب همانطور که باید در مورد علائم ترک فیزیکی با پزشک خود صحبت کنید، حتما علائم ذهنی و احساسی را نیز مورد بحث قرار دهید.
چالشهای هنگام ترک وقتی رفتار اعتیادآور فرد به مرحله ایجاد تعارض میرسد با سایر قسمتهای زندگی تعادل نخواهد داشت. حتی پس از تعهد به ترک و گذراندن مرحله خروج، این درگیریها به سادگی از بین نمیروند. معمولا افراد مبتلا به اعتیاد برای کنار آمدن با استرس به اعتیاد خود وابسته هستند. آنها وقتی ترک میکنند، مکانیسم مقابله را از دست میدهند. به همین دلیل بسیار مهم است که روشهای دیگر مقابله را آموزش ببینند. یک درمانگر میتواند با این چالشهای روزانه به فرد کمک کند. بدون استراتژیهای مقابلهای سالم احتمالا فرد با تمایل شدید به بازگشت به رفتار اعتیادآور «یک بار دیگر» روبهرو خواهد شد. گناه و توجیه احساس ناراحتی ایجاد شده در فرد که هنگام رفتار با او ایجاد میشود، میتواند انگیزهای قوی برای ایجاد تغییرات باشد.
با این حال، گاهی اوقات این احساسات ممکن است برعکس عمل کند و باعث شود که فرد رفتارش را برای خود و دیگران توجیه کند. این فرآیند میتواند مانع تصمیمگیری برای ترک اعتیاد شود. برخی از توجیههای رایج عبارتاند از: انکار: «مشکلی نیست.» به حداقل رساندن: «من قبلا کاهش دادهام.» مقایسهها: «آلودگی خطرناکتر هم وجود دارد»، «دوستم خیلی بیشتر از من مواد مصرف میکند.» سرکشی: «من ترجیح میدهم زندگی کوتاهتری داشته باشم ولی خوشحال باشم تا اینکه دست از این کار بکشم و بدبخت باشم.» عقلانیت: «من هیچ وقت برای تامین هزینه عادتم دزدی نکردهام»، «وقتی مشروب میخورم، معاشرت بیشتری دارم.» اطلاعات غلط: «سرطان در خانواده من ایجاد نمی شود»، «کاربرد دارویی دارد، بنابراین مشکلی نیست.» در نظر گرفتن رفتار خارج از زمینه: «در برخی فرهنگها، تعدد زوج قابل قبول است.» جلال و شکوه: «ملکه ویکتوریا قبلا …»، «پدرسالاران عهد عتیق همسرهای زیادی داشتند.» درمان میتواند به فرد کمک کند تا با احساسات ناراحت کننده کنار بیاید و به او یاری رساند افکار غیرمنطقی معتادکننده را از خود دور کند. توجه داشته باشید که حتی ترک سیگار هم آسان یا ساده نیست، اما یک گروه حمایتی خوب و برنامه درمانی به افراد کمک میکند تا در صورت آمادگی به آن برسد.
منبع:سایت سیوطب
————————————————————
درباره کلینیک
اولین مرکز درمان سوء مصرف مواد با مجوز رسمی از دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان
کلینیک ترک اعتیاد پویان (سال تاسیس : 1385 )
دکتر سیده زهرا پیرو نذیری
ساعت کار صبح ها 9 الی 13 و عصر ها 17 الی 21
آدرس : رشت – خیابان مطهری – بین مسجد چهار برادران و سه راه حاجی آباد – ساختمان حکمت – طبقه 2
تلفن : 33330485 013 – 33341501 013
پست الکترونیک :info@pooyanclinic.ir
اینستاگرام : instagram.com/pooyan_clinic