اعتماد به نفس چیست؟ ۰ تا ۱۰۰ هرآنچه باید در مورد اعتماد به نفس بدانید! – بخش اول

اعتماد به نفس چیزی است که همه دوست دارند آن را داشته باشند اما کمتر کسی می‌تواند تعریف واضحی از آن را ارائه دهد. بسیار پیش می‌آید که می‌گوییم: «فلانی عجب اعتماد به نفسی دارد!» اما واقعاً چه چیزهایی باعث می‌شود تا چنین تصوری در مورد فرد خاصی داشته باشیم؟

آیا همین‌که کسی در یک جمع به‌خوبی صحبت کند، دلیل داشتن اعتماد به نفس وی است یا اعتماد به نفس تعریف وسیع‌تری هم دارد؟! از شما می‌خواهم تا آخر این متن با همراه ما باشید تا ضمن رسیدن به پاسخ سوال اعتماد به نفس چیست آن را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهیم و به یک نتیجه واحد برسیم.
اعتماد به نفس چیست؟
برای اعتماد به نفس (Self Confidence) تعاریف متفاوتی وجود دارد که تعدادی از بهترین تعاریف آن به قرار زیر هستند:

اعتماد به نفس یعنی اینکه خودمان را یک فرد منحصر به فرد، باکفایت، دوست‌داشتنی و توانا ببینیم.
اعتماد به نفس یعنی اینکه در کاری مهارت داشته باشیم و تصویر ذهنی مناسبی نسبت به مهارت خود داشته باشیم.
اعتماد به نفس یعنی اعتماد به قابلیت‌ها، ارزش‌ها، توانایی‌ها و درونیات خودمان.
داشتن اعتماد به نفس

با توجه به این تعاریف می‌توان گفت که اعتماد به نفس یک مفهوم درونی است و ارتباطی با اتفاقات بیرونی ندارد. اگرچه کمبود اعتماد به نفس در افراد می‌تواند به اتفاقات بیرونی دنیای کودکی‌شان مربوط شود، اما وقتی یک بزرگسال بخواهد به مفهوم اعتماد به نفس پی ببرد، باید به دنیای درون خود بنگرد.

در تعریف دومی که از اعتماد به نفس ارائه داده‌ایم، آن را به مهارت و تصویر ذهنی نسب داده‌اند. در واقع می‌توان برای اعتماد به نفس دو بال در نظر گرفت؛ همانطور که پرندگان به کمک دو بال خود پرواز می‌کنند و اگر یکی از بال‌هایشان آسیب ببیند، نمی‌توانند پرواز کنند، در مورد اعتماد به نفس هم همین موضوع صدق می‌کند. دو بال اعتماد به نفس «مهارت» و «تصویر ذهنی صحیح» هستند.

مثلاً خانم‌های ایرانی مهارت کافی برای رانندگی کردن را کسب می‌کنند اما چون از قضاوت اطرافیان می‌ترسند، تصویر ذهنی مطلوبی نسبت به مهارت رانندگی خود ندارند، در نتیجه اعتماد به نفس تعدادی از خانم‌های ایرانی در رانندگی پایین است، چون یک بال اعتماد به نفس آن‌ها دچار ضعف شده است.

این دو بال را می‌توان به هر مهارت دیگری در زندگی نسبت داد. افراد زیادی در جامعه وجود دارند که در انجام یک کار واقعاً متخصص هستند و بالاترین مهارت را در آن دارند اما تصویر دهنی خوبی نسبت به آن کار نداشته و از اعتماد به نفس پایین خود رنج می‌برند. می‌بینید که برای پاسخ به سوال اعتماد به نفس چیست پاسخ‌های زیادی وجود دارد، اما در بین تمام این پاسخ‌ها یک وجه مشترک وجود دارد که می‌تواند ما را برای درک مفهوم کلی آن یاری کند.

وجه تشابه تعاریف فوق و دیگر تعاریف موجود برای پاسخ به سوال اعتماد به نفس چیست، «اعتماد درونی افراد به خود و توانایی‌هایشان» است. برای بررسی میزان اعتماد به نفس‌تان می‌توانید از مقاله «۱۴ تست اعتماد به نفس معتبر و جهانی [تست شده]» کمک بگیرید.

چرا اعتماد به نفس ما پایین است؟
عوامل بسیاری در پایین بودن اعتماد به نفس افراد نقش دارند که مهم‌ترین آن‌ها به دوران کودکی افراد برمی‌گردد. وقتی فردی در دوران کودکی توسط معلم، والدین، دوستان و ….. مورد بی‌مهری، تمسخر و اتهام قرار بگیرد، اعتماد به نفسش نابود می‌شود، چراکه آن فرد یاد می‌گیرد تنها برای جلب رضایت اطرافیانش تلاش کند و خود را نادیده می‌گیرد.

نادیده گرفتن خود، نقطه شروع از دست دادن اعتماد به نفس است. نه تنها کودکان، بلکه حتی بزرگسالان هم اگر به‌صورت پی‌در‌پی مورد سرزنش، تمسخر و آزار قرار بگیرند، اعتماد به نفس‌شان کم‌کم از بین می‌رود. بنابراین تربیت مبتنی بر پاداش و تنبیه والدین می‌تواند اعتماد به نفس پایینی را برای فرزندانشان رقم بزند، چراکه فرزندان یاد می‌گیرند برای بدست آوردن پاداش (تایید) والدین و خلاص شدن از تنبیه‌ها، تنها به فکر راضی کردن ایشان باشند.

توجه به حرف مردم، ترس از قضاوت دیگران، دوست نداشتن خود و شکست‌های پی در پی می‌تواند عوامل دیگر کاهش اعتماد به نفس در افراد باشد. اما خبر خوب این است که اعتماد به نفس پایین را می‌توان تقویت کرد. حتی افرادی که تمام عمر از اعتماد به نفس پایین رنج برده‌اند، با عمل به تمارین تقویت آن ، می‌توانند به افرادی با شخصیت‌های قوی و شکست‌ناپذیر تبدیل شوند. همچنین برای بالا بردن اعتماد به نفس خود می‌توانید از مقاله «بالا بردن اعتماد به نفس در ۳۰ روز (مناسب بزرگسالان و کودکان)» کمک بگیرید.

کسب مهارت به کمک اعتماد به نفس

انواع اعتماد به نفس کدامند؟
شاید برایتان جالب باشد بدانید که علی‌رغم تعاریف فراوان و متعددی که برای پاسخ به سوال اعتماد به نفس چیست وجود دارد، اعتماد به نفس خود دارای انواع مختلفی نیز است. اگر بخواهیم انواع اعتماد‌به‌نفس را به چند دسته کلی تقسیم کنیم، می‌توانیم موارد زیر ا نام ببریم:

اعتماد به نفس رفتاری
اکثراً وقتی می‌پرسیم اعتماد به نفس چیست، منظورمان اعتمادبه‌نفس رفتاری است. این نوع از Self Confidence نسبت به سایر انواع آن بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. منظور از اعتمادبه‌نفس رفتاری، اعتماد به خود برای انجام کارهای مختلف کوچک، بزرگ، آسان و دشوار است. وقتی به‌راحتی مهارت‌های تازه را یاد می‌گیریم و به‌سرعت کارهای خود را به پیش می‌بریم، یعنی اعتماد‌به‌نفس رفتاری بالایی داریم.

اعتماد به نفس احساسی
گاهی افراد اعتماد‌به‌نفس رفتاری بالایی دارند، اما زمانیکه دچار غم، اندوه، ورشکستگی یا از دست دادن عزیران می‌شوند، به سرعت خود را می‌بازند و به افسردگی‌های شدید دچار می‌شوند. چنین رفتاری نشان از اعتمادبه‌نفس پایین احساسی است. کسی که اعتماد‌به‌نفس احساسی بالایی داشته باشد، در مواجه با شرایط سخت می‌تواند احساسات خود را کنترل کرده و دچار خودباختگی نشود.

اعتماد به نفس معنوی
اعتمادبه‌نفس معنوی به رابطه انسان با پرودگار برتر جهانیان مربوط می‌شود. اعتقاد و اعتماد به یک خالق برتر که همه جهان را خلق کرده است، نشان از اعتمادبه‌نفس معنوی بالا است. افرادی که این نوع از اعتمادبه‌نفس را در خود تقویت کنند، می‌توانند با توکل به خداوند، در هر شرایطی بهترین تصمیم را گرفته و برای انجام هیچ کاری تردید یا دلهره نداشته باشند. می‌توان گفت، تقویت صحیح اعتمادبه‌نفس معنوی، می‌تواند باعث ایجاد سایر انواع اعتمادبه‌نفس نیز در افراد شود.

چطور می‌توانیم اعتماد به نفس‌مان را تقویت کنیم؟
انواع اعتماد‌به‌نفس با هم رابطه تنگاتنگی دارند و تقویت یکی از انواع آن، تا حد زیادی باعث تقویت انواع دیگر نیز می‌شود. بنابراین وقتی در مورد تقویت اعتمادبه‌نفس صحبت می‌کنیم، منظورمان تقویت تمام جنبه‌های آن در کنار یک مفهوم واحد (اعتماد به خود، خالق خود و تواناهایی‌های خود) است.

گاهی افراد از تقویت کردن و بالا بردن اعتماد‌به‌نفس پایین خود می‌ترسند، چون فکر می‌کنند اگر اعتماد‌به‌نفس بالا پیدا کنند، پررو، مغرور یا خودپسند می‌شوند. بهتر است بدانید که اعتمادبه‌نفس بالا هیچ ارتباطی با این مفاهیم ندارد. یک فرد مغرور و خودپسند به هر روشی متوسل می‌شود تا ثابت کند از دیگران برتر است، اما فرد با اعتمادبه‌نفس بالا هیچ دلیلی نمی‌بیند تا چیزی را به دیگران ثابت کند. چنین فردی تنها می‌خواهد هر روز بیشتر از پیش توانمند بودنش را به خودش ثابت کند و لاغیر.

بنابراین تقویت اعتمادبه‌نفس به معنی بالا رفتن کیفیت شخصیت افراد و دوری از تباهی‌های رفتاری است. راه‌های بسیار زیادی برای تقویت اعتمادبه‌نفس وجود دارد که در ادامه پنج مورد از کارآمدترین این راه‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد. اگر می‌خواهید بدانید که اعتماد به نفس شما در چه حدی قرار دارد بهتر است مقاله «مهمترین علائم کمبود اعتماد به نفس در شما! +۲۰ عامل شایع کمبود اعتماد به نفس» را مطالعه کنید.

راه های تقویت اعتماد به نفس‌

۵ راه کارآمد برای تقویت اعتماد‌به‌نفس
قبل از اینکه سراغ راه‌های تقویت اعتماد‌به نفس برویم، می‌خواهم پیش‌نیاز تقویت اعتمادبه‌نفس را با شما در میان بگذارم. یادتان باشد اعتمادبه‌نفس پایینی که طی چندین سال زندگی شما ایجاد شده، در یک شب، یک هفته یا یک ماه قابل ارتقای کامل نیست. شما هر بار که سعی می‌کنید، آن را تقویت کنید، ذره‌ای با خود پیشین خود فاصله گرفته و اقتدار اندکی پیدا می‌کنید.
شما تنها زمانی می‌توانید اعتمادبه‌نفس خود را به‌صورت کامل تقویت کنید که راه‌کارهای زیر را وارد سبک زندگی خود کنید. هرگز انتظار غیرواقعی و فراتر از حد از خودتان نداشته باشید. انتظار نابجا شما را از حرکت کردن منصرف می‌کند. بنابراین آهسته و پیوسته به پیش بروید. آن‌گاه چند ماه بعد، تغییرات عمده‌ای را در شخصیت خود مشاهده خواهید کرد. با این پیش‌نیاز به سراغ راه‌های تقویت اعتمادبه‌نفس می‌رویم:

گذشته خود را بپذیرید و سپس فراموشش کنید
فکر کردن به اتفاقات گذشته و غصه خوردن بخاطر آن‌ها، ما را از مسیر رسیدن به خواسته‌هایمان دور می‌کند. فراموش کردن گذشته اولین گام برای تقویت اعتمادبه‌نفس است. وقتی گذشته را از یاد می‌برید و آن را هرگونه که هست می‌پذیرید و فراموش می‌کنید، اعتماد‌به نفس شما چند درصد بالاتر می‌رود. اما یادتان باشد که لازمه‌ي فراموش کردن گذشته، پذیرش آن است.

تا زمانیکه همه اتفاقات گذشته را نپذیرید، فراموش کردن آن‌ها ممکن نخواهد بود؛ آن‌گاه همیشه در دام گذشته گرفتار می‌مانید. برای پذیرش گذشته عجله نکنید و به خود فرصت کافی بدهید. سعی کنید افراد را ببخشید و در نهایت به پذیرش برسید.

هدف داشته باشید
داشتن هدف در زندگی اعتمادبه‌نفس را به شیوه تصاعدی بالا می‌برد. اما باید تعیین هدف به درستی انجام شود. در نظر گرفتن اهداف بسیار بزرگ و خارج از دسترس ممکن است شما را به کلی دلسرد کند؛ بنابراین به جای فکر کردن به آرزوهای بسیار بزرگ، اهداف کوتاه‌مدت و کاملاً قابل دسترس برای خود تعیین کنید.

مثلاً اهداف یک هفته‌ای، یک ماهه یا یک ساله برای خود در نظر بگیرید و پس از رسیدن به هرکدام از آن‌ها به خود یک جایزه کوچک بدهید. هدف می‌تواند تمام کردن مطالعه یک کتاب، آموزش یک مهارت جدید (مانند تایپ ده‌انگشتی یا نواختن یک ساز)، سر زدن به یک عزیز، خرید یک وسیله ضروری یا … باشد. جایزه هدف هم می‌تواند یک خوراکی خوشمزه، یک فیلم جذاب یا خرید یک وسیله موردعلاقه باشد.

بیاموزید که تصمیم بگیرید
در قسمت اعتماد به نفس چیست به تاثیر تصمیم‌گیری بر شکل‌گیری اعتمادبه‌نفس اشاره کردیم. وقتی والدین به کودکان خود فرصت و اجازه تصمیم‌گیری بدهند، فرزندان این والدین تا حد زیادی مفهوم اعتماد به خود را درک خواهند کرد. اگر این فرصت در دوران کودکی از شما صلب شده است، حالا خودتان این فرصت را به خود بدهید.

از تصمیم‌های کوچک شروع کنید؛ مثلاً به بازار بروید و تصمیم بگیرید بین دو یا چند گزینه خریدی که دارد، بهترین آن‌ها را انتخاب کنید. سپس در مورد شرایط و موقعیت‌های دیگر تصمیم‌گیری کنید. وقتی تصمیم می‌گیرید، در واقع دارید به خودتان احترام می‌گذارید و منافع خود را نیز در نظر می‌گیرید. وقتی یاد می‌گیرید خودتان برای تمام جنبه‌های زندگی‌تان تصمیم بگیرید و تحت تاثیر نظر دیگران نباشید، اعتمادبه‌نفس شما در حد بالایی تقویت می‌شود.

منبع: drways

——————————–

درباره کلینیک

اولین مرکز درمان سوء مصرف مواد با مجوز رسمی از دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان

کلینیک ترک اعتیاد پویان (سال تاسیس : 1385 )

دکتر سیده زهرا پیرو نذیری

ساعت کار صبح ها 9 الی 13 و عصر ها 17 الی 21

آدرس : رشت – خیابان مطهری – بین مسجد چهار برادران و سه راه حاجی آباد – ساختمان حکمت – طبقه 2

تلفن : 33330485 013 – 33341501 013

پست الکترونیک :info@pooyanclinic.ir
اینستاگرام : instagram.com/pooyan_clinic

—————-