آمادگی روحی لازم قبل از اقدام به ترک اعتیاد

رپورتاژ

آمادگی روحی لازم قبل از اقدام به ترک اعتیاد یکی از مهمترین اقداماتی است که باید هر فرد برای کنار گذاشتن مواد مخدر انجام دهد. یکی از پارامترهای اساسی برای ترک اعتیاد تضمینی، گرفتن تصمیم جدی و دارا بودن شرایط مساعد روحی و روانی است. از نظر روانشناسان فردی که از تبعات منفی استفاده از مواد مخدر آگاهی دارد و از مصرف مواد مخدر خسته شده، نیمی از راه ترک را پیموده است.

غلبه بر احساسات و استفاده از راهکارهای صحیح روانشناسی برای ترک اعتیاد می‌تواند تضمین کننده اجتناب از مواد مخدر برای همیشه باشد. از جمله موارد مثبتی که در دوران ترک معتادان تجربه می‌کنند، بدست آوردن عزت نفس و اعتماد به نفس بالا است. در این مقاله بر آنیم تا بهترین روشهای مقابله با استرس در هنگام ترک و شرایط مناسب برای آمادگی روحی لازم قبل از اقدام به ترک اعتیاد در منزل را به صورت ساده برای شما بیان کنیم. امیدواریم با بکارگیری این سری از نکات و تکنیک‌ها، ترک اعتیاد موفق و همیشگی را تجربه کنید.

راهکارهای روانشناسی برای ترک اعتیاد به صورت اصولی

همواره کسانی که مدتهای زیادی است مشغول به مصرف مواد مخدر هستند به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته‌ای از آنها متوجه فعالیت اشتباه خود نیستند و تمایلی به ترک مواد ندارند و دسته‌ای دیگر، از مصرف دائمی و ناچاری از استفاده از مواد مخدر به شدت خسته شده‌اند. تمایل زیادی به ترک در دسته دوم وجود دارد اما از طرفی ترس از دردها و خماری‌های حین ترک نیز افراد را از انجام این کار منع می‌کند. پس داشتن آمادگی روحی لازم قبل از اقدام به ترک اعتیاد و تقویت روحیه افراد در جهت مقاومت بر تحمل دردها یکی از مهمترین اصول برای ترک مواد مخدر است. از این رو روانشناسان اقدام به بررسی نتایج مختلفی که از روشهای متنوع ترک مواد مخدر حاصل شده پرداخته‌اند و راهکارهای اصولی و مفید را از آنها استنباط کرده‌اند. دانستن و استفاده از این راهکارها می‌تواند مسیر ترک مواد را برای افراد هموار کند و نتیجه‌ای دائمی و همیشگی برای آنها در بر داشته باشد. از جمله کاربردی‌ترین راهکارهای روانشناسی برای ترک اعتیاد موارد زیر است:
معرفی و شناساندن تاثیرات منفی روحی و جسمی مصرف مواد بر روی افراد: تقریبا بیش از نیمی از افرادی که در حال مصرف مواد مخدر از هر نوعی هستند از پیامدهای منفی این عمل خود مطلع هستند. اما باز هم کسانی وجود دارند که به دلیل نداشتن اطلاعات کافی پیرامون آسیب‌هایی که با مصرف مواد مخدر، خود را دچار آن کرده اند، اقدام به ادامه مصرف مواد می‌کنند. همواره معرفی تاثیرات نامطلوبی که این کار بر روی سلامت روحی و جسمی افراد و تخریب جایگاه اجتماعی آنها می‌گذارد، می‌تواند انگیزه‌ای عالی برای شروع یک ترک موفق باشد.

توجیه منطقی فرد معتاد و خانواده او پیرامون تبعات منفی مصرف مواد مخدر: در بسیاری از موارد با توجیه مناسب و صحیح فرد و خانواده او می‌توان یک روند درمانی بدون بازگشت را برای افراد به ارمغان آورد. منظور از توجیه منطقی این است که مضرات مصرف مواد را در مقایسه با فواید عدم مصرف آنها برای فرد و خانواده او تبیین و شناسایی کنند. خانواده‌ای که با آگاهی کامل از مراحل ترک و اقدامات لازم در این زمان، در کنار فرد معتاد قرار می‌گیرند توانایی اطلاعاتی بیشتری برای همراهی او در روند ترک مواد مخدر دارند.

همراه بودن یک حامی و مددکار در روند جریان ترک اعتیاد: یکی از مهمترین راهکارهایی که افراد زیادی با بکارگیری آن توانسته اند بر مصرف مواد مخدر غلبه کنند، در اختیار داشتن مشاوری آگاه به تمامی مراحل ترک است. راهنمایی‌ها و راهکارهای ارائه شده توسط کارشناسان سلامتی می‌تواند نتایج مثبتی در جهت کاهش سختی‌های حین ترک داشته باشد. همواره پیمودن یک راه سخت نیاز به راهنمایی آگاه و با تجربه دارد. این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که دستیابی به نتایج مثبت در روند ترک اعتیاد از سوی کسانی که همراهی یک مشاور آشنا به این دوران را تجربه کرده اند، سریعتر و بارزتر بوده است.

ترک اعتیاد در خانه تنها زمانی موفق خواهد بود که انگیزه های درونی قدرتمندی (Intrinsic Motivations) برای این کار داشته باشید. دنبال کردن بهترین روش ترک اعتیاد در منزل، قبل از هر چیز به تصمیم قطعی و دلایل قوی نیاز دارد.

استفاده از داروهای تجویز شده از سوی پزشک به منظور سهولت بیشتر: گاهی از اوقات افراد در جریان مصرف مواد مخدر آنقدر زیاده روی کرده اند که آسیب‌های جدی و شدیدی به اندام‌ها و اعضاء اصلی بدن خود  وارده کرده اند. در جریان ترک مواد مخدر در این افراد، تحت نظر پزشک بودن می‌تواند بار سنگین و خطرناک یکباره ترک مواد را به شدت کاهش دهد. می‌توان گفت یکی از راهکارهای اصلی برای آمادگی روحی قبل از اقدام به ترک اعتیاد، مراجعه به پزشک و استفاده از داروهای تجویزی از سوی او در زمان‌های مشخص است. برخی از این داروها علاوه بر امنیت جسمی، شامل حمایت‌های روانی از فرد نیز می‌شود.

دادن آموزشهای لازم به خانواده پیرامون حمایت عاطفی از فرد در جریان ترک مواد: بسیاری از روانشناسان به خانواده‌ی فرد معتاد توصیه می‌کنند که حمایت‌های خود را طبق اصول و روشهای صحیح به فرد نشان دهند. در جریان ترک مواد و به سبب فشار زیادی که به فرد به صورت ناخودآگاه وارد می‌شود، نیاز به پول و یا فردی برای تامین مواد به شدت احساس می‌شود. خانواده یک فرد معتاد با آگاهی از حمایت‌های موثر و سازنده‌ای که در جلسات مشاوره بدست می‌آورند، می‌توانند به صورت منطقی و مفید فرد را در جریان ترک حمایت کنند. حمایت‌های مالی و عاطفی باید کاملا حساب‌شده و تحت نظر مشاوران متخصص باشد.

مشخص کردن اهداف سلامت جسمی و روحی و تلاش برای رسیدن به آنها به صورت مرحله به مرحله: از جمله خدماتی که یک فرد با مراجعه به مراکز ترک اعتیاد دریافت خواهد کرد، نکات مثبت و اثرات سودمندی است که با ترک مواد مخدر بدست خواهند آورد. سپس روشهای رسیدن به این اثرات عالی، به صورت طبقه بندی شده به فرد معرفی شده و راهنمایی‌های لازم برای رسیدن مرحله به مرحله به این اهداف در اختیار فرد قرار می‌گیرد. داشتن اهداف و موفقیت‌های پله‌ای می‌تواند تاثیرات بسیار مطلوبی بر روی روحیات فرد بگذارد.
نکات مهم در کاهش عوارض روحی ترک اعتیاد

در برخی از موارد کارشناسان سلامتی شاهد عوارض زیاد روحی و روانی در جریان ترک اعتیاد و حتی پس از اتمام دوره آن بوده‌اند. بسیاری از این عوارض زمانی خودنمایی می‌کنند که فرد بدون بهره‌گیری از مشورت یک مشاور اقدام به ترک سریع و بدون برنامه‌ریزی کرده است. چالش مهمی که در این زمان فرد را به خود درگیر می‌کند، افسردگی شدید در حین و بعد از ترک اعتیاد است. استرس و اضطراب، ترس از تنها ماندن و عدم تمرکز از جمله عوارض بعدی ترک اعتیاد در افراد است. به منظور کاهش عوارض زمان ترک و بعد از آن روانشناسان نکات زیر را توصیه می‌کنند:
قرار گرفتن در جمع خانواده و عدم تجربه تنهایی
یادآوری موفقیت حاصل شده و بالا بردن اعتماد به نفس
اشتغال به امور جذاب و مفید در زمانهای بیکاری
ورزش منظم و مستمر
مراجعات به روانشناسان مربوطه در زمان مشخص شده
بکارگیری توصیه‌های مشاوران و روانشناسان
نحوه مقابله با استرس در هنگام ترک مواد

مواد مخدر حاوی مقادیر بالای مواد توهم زایی است که این مواد توهم زا به صورت مستقیم بر روی تحریک سروتونین تاثیر می‌گذارند. فردی که به‌صورت مداوم دچار برانگیختگی عصبی و تجربه احساس شادی می‌شود، پس از ترک مواد مخدر توانایی برقراری تعادل طبیعی میان عصب‌های انتقال شادی در مغز خود را ندارد. همین امر سبب کاهش شدید فعالیت سروتونین می‌شود و افسردگی و استرس زیادی را برای فرد سبب می‌شود. تغییرات شیمیایی ناشی از افت ناگهانی سروتونین فرد را مستعد ابتلا به ناراحتی‌های عصبی و گوشه گیری می‌کند. در بسیاری از موارد فرد به دلیل کنار گذاشتن مواد مخدر احساس رضایت را تجربه می‌کند. اما این احساس رضایت به دلیل برهم خوردن نظم طبیعی هورمون‌ها سریعا سرکوب می‌شود و احساس گرایش به مواد به جهت برطرف کردن احساس اندوه در فرد ایجاد می‌شود.
بدست آوردن عزت نفس در جریان ترک اعتیاد

یک مشاور آگاه با تسلط اطلاعاتی کافی پیرامون تمام مراحل و شرایط ترک مواد مخدر در افراد، می‌تواند به آسانی راهکارهایی در جهت ایجاد و تقویت عزت نفس در افراد ارائه دهد. این راهکارها شامل موارد رفع افسردگی و استرس در افراد نیز می‌شود. گاهی افراد با یادآوری خاطرات تلخ گذشته و یا روزهایی که بیهوده با مصرف مواد از دست داده اند، گرفتار احساسات ناخوشایندی می‌شوند که کنترل و رفع آنها تنها با استفاده از راهنمایی‌های مشاوران و روانشناسان امکان پذیر است. عدم دریافت حمایت مالی و استرس از ناامنی پیرامون آینده‌ای نا معلوم نیز در بوجود آمدن این احساسات دخیل هستند.

———————————–