علیرغم اینکه اعتیاد کلمه ای آشنا برای همه می باشد اما در ارتباط با این کلمه مفاهیم علمی بسیاری وجود دارد که برای همه آشنا نیست ودراین جا به ذکرتعاریف پاره ای از مفاهیم اولیه و مهم پیرامون اعتیاد می پردازیم.
سوءمصرف Abuse:
به هرمیزان مصرف موادصرف نظرازمیزان و دفعات مصرف آن اطلاق می شود.
پرهیز Abstinence:
به اجتناب ازمواد مخدریا سایر رفتارهای اعتیاد گفته می شود.
تحمل Tolerance:
وضعیتی که درآن باتداوم مصرف مواد،حساسیت فرد به مواد به تدریج کم می شودوفرد
ناچاراست برای دستیابی مجدد به تاثیرات ناشی از دوزهای کمتر،مقدار بیشتری مواد مصرف کند.تحمل یکی از علایم سندرم وابستگی است.
علایم محرومیت Withdrawal:
علایم محرومیت سندرم خاصی است،ناشی از قطع یاکاهش مصرف مواد.این سندرم شامل ناراحتی های جسمی،روانی وافت عملکرداجتماعی،خانوادگی وحرفه ای و…است(نشانه های این سندرم نباید ناشی ازیک بیماری جسمی یا روانی دیگرباشد)
سم زدایی Detoxification:
فرایندی که در طول آن علایم ناشی ازترک ماده یا مواد روان گردان کنترل می شود.واژه سم زدایی مفهوم کنترل علایم ترک را به خوبی منعکس نمی کند،به همین دلیل در متون علمی جدید به جای آن از واژه های دیگری مثل بازگیری طبی استفاده می شود.
بازگیری طبی Medically Assissted Withdrawal:
بازگیری طبی یا به اختصار بازگیری فرآیندی است که در طول آن با تجویز داروعلایم ناشی از ترک ماده یا مواد روان کردان کنترل می شود.بازگیری اولین مرحله درمان بوده
وبه تنهایی برای درمان اعتیاد کافی نیست.
درمان اعتیاد:
شامل مجموعه ای از روش های دارویی،روان شناختی ومددکاری اجتماعی است که برای سم زدایی معتادان و پیشگیری از مصرف مجدد مواد توسط آنان ویا برای کاهش آسیب وعوارض اعتیاد در فرد به کار گرفته می شود.
انگیزش Motivation:
منظور از انگیزش،میزان احساس نیاز فرد معتاد به تغییر است و اینکه او تا چه درجه ای به مشکل خود پی برده وبه فشارهای مثبت یا منفی که برای تغییر وجود دارند،پاسخ می دهد.برخی افراد در اثر نیازهای درونی وبرخی دیگربراثرفشارهای خارجی ویاترکیبی از این دو به درمان روی می آورند.
وسوسه Craving :
میل به تجربه ی اثرات قبلی مصرف مواد وبه طورکلی میل بسیارقوی برای مصرف مجدد مواد است که فشار زیادی بر فکرفرد گذاشته وباعث تاثیر بر خلق او و تغییر رفتارش می شود.وسوسه،تمرکز و عملکرد شخصی را ضعیف می کند وشدت آن کاملا به فردوموقعیتی که درآن قراردارد،بستگی دارد.
لغزش Lapse:
یک بارمصرف ماده،بعد ازترک آن رالغزش می گویند که لزوما به عود و وابستگی مجدد منجر نمی شودویکی از علت های مهم آن وسوسه است.
عود Relapse:
عود،مصرف مجدد مواد به طور منظم بعد از ترک آن است که به لغزش ایجاد می شود و دوباره وابستگی کامل به مصرف مواد را پیش می آورد.در واقع اعتیاد یک بیماری مزمن با عودهای مکرراست،بنابراین عود نبایدباعث ناامیدی درمانگر،بیماریا خانواده ی او شود.
دکترسیده زهرا پیرونذیری
